TEST: Laserworld DS-3300RGB

Od kiedy skonstruowano i uruchomiono pierwszy laser (ang. Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) w 1960 roku, zaczęto się zastanawiać, jak można go wykorzystać w pokazach, zarówno podczas koncertów jak i różnego rodzaju wystaw.

Początkowo budowane źródła miały niewielką moc, duże gabaryty oraz skomplikowany system sterowania i zasilania. Przez stopniowy rozwój technologii otrzymywano nowe typy laserów, takie jak: laser gazowy, barwnikowy oraz na ciele stałym (w tym półprzewodnikowy). Aktualnie lasery półprzewodnikowe zwane diodami laserowymi, stosuje się głównie jako źródła w urządzeniach do projekcji laserowych.

Gość specjalny: Laserworld DS-3300RGB

Do testów dostarczono projektor laserowy firmy Laserword DS-3300RGB. Firma ta od 2008 roku zajmuje się produkcją projektorów laserowych, ich wypożyczaniem, jak i przygotowywaniem dużych pokazów laserowych. Produkty, które oferuje, są podzielone na kategorie, a testowany laser należy do projektorów diodowych.

DS-3300RGB jest urządzeniem emitującym największe moce optyczne tej serii, ze źródłami (szerokość wiązki 3 mm):

• Czerwonym (550 mW),
• Zielonym (900 mW),
• Niebieskim (1600 mW).

Rys. 1. Zdjęcie lasera DS-3300RGB i jego opakowania.

Maksymalny zakres tworzenia obrazów to 40°. Prędkości skanowania 40 000 punktów na sekundę przy kącie 4°. Urządzenie dostarczono dobrze zabezpieczone w kartonie wraz ze wszystkimi niezbędnymi elementami, co przedstawia fotografia na rysunku 1.

Względnie małe rozmiary obudowy nie wskazują na dużą moc optycznej wiązki, która może być z niego emitowana. Obudowa jest w całości metalowa, a wnętrze szczelnie zabezpieczone przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak pył czy kurz. 

Z przodu

Z przodu obudowy widoczna jest metalowa klapka zabezpieczająca szklane okno projekcyjne, przez które wydostaje się wiązka. Obok niej znajduje się druga metalowa klapka, tym razem przekręcona dwoma śrubami typu imbus gdzie można dokonywać regulacji apertury wiązki lasera. W lewym górnym narożniku widać białą diodę LED, sygnalizującą emisje promieniowania laserowego.

Rys. 2. Widok z przodu i tyłu urządzenia.

Panel tylni

Tył obudowy zawiera szereg złączy, przycisków, potencjometrów oraz czytelny wyświetlacz. Z uwagi na moc urządzenia, wyposażono je w szereg zabezpieczeń przed przypadkową emisją wiązki - przełącznik zabezpieczony kluczem (key switch), dodatkowy przełącznik dźwigienkowy (safety present) i klucz sprzętowy na złączu DB9 (Interlock). Ponadto, za pomocą potencjometrów, można dokonać regulacji zakresu wyświetlania wiązki w kierunku X i Y.

Po zdemontowaniu górnej pokrywy widać modułową strukturę urządzenia przedstawioną na rysunku 3. Wszystkie moduły (dość gęsto upakowane) są przykręcone do radiatora będącego spodem urządzania i połączone odpowiednio przewodami. 

Rys. 3. Widok wnętrza urządzenia oraz modułu źródeł laserowych.

Wnętrze

Moduł lasera zawiera trzy źródła laserowe, które generują wiązki przechodzące przez półprzeźroczyste zwierciadła, kierując je na ruchome lustra rysujące zadane obrazy. Na fotografii widać, że producent zadbał odpowiednio o system odprowadzania ciepła w postaci solidnych obudów oraz szeregu radiatorów. Wszystkie elementy regulacyjne, zarówno elektroniczne (potencjometry) jak i mechaniczne, są zabezpieczone przed przypadkowym luzowaniem.

Odchylanie wiązki jest zrealizowane klasycznie przez dwa zwierciadła poruszane przez bardzo szybkie silniki. W dolnej części urządzenia znajduje się duży radiator odbierający ciepło z wnętrza urządzenia, chłodzony przez zestaw małych wentylatorów o automatycznie regulowanej prędkości (przedstawiony na rysunku 4). 

Rys. 4. Widok modułu odchylania wiązki oraz boku urządzenia z widocznymi małymi wentylatorami odprowadzającymi ciepło.

Producent w instrukcji obsługi zwraca uwagę na nieprzegrzewanie urządzenia, gdyż zbyt wysoka temperatura wiąże się krótszą żywotnością źródeł laserowych. Należy je zatem umieszczać w miejscach nienasłonecznionych o swobodnym przepływie powietrza. 

Sterownie urządzenia

Urządzenie może pracować autonomicznie (odtwarzając programy w pamięci w ustalonym czasie) lub w rytm muzyki odbieranej przez wbudowany mikrofon. Drugi sposób sterowania to sygnał DMX. Urządzenie wykorzystuje tylko 12 kanałów DMX. Użytkownik może tworzyć obrazy poprzez:

• Manualne zmiany pozycji wiązki w kierunku X, Y,
• Ruch wiązki ze strony lewej do prawej i odwrotnie jaki i z góry na dół i odwrotnie,
• Rotację wiązki,
• Zoom efekt,
• Ruch sinusoidalny wiązki,
• Palety przygotowanych obrazów (graphics pattern, beam patern).

Dodatkowo, można wybrać jeden z siedmiu kolorów wiązki, efekt strobo jak i kształt kreślonej linii (ciągłą, punktowa). Wykorzystując graphics pattern, można tworzyć proste animacje np. poruszających się ludzi (tancerka), zwierząt (ptak), roślin czy przedmiotów. Niewielka liczba kanałów powoduje, że obsługa urządzenia za pomocą konsoli DMX jest przyjazna i stosunkowo łatwa.

Małym utrudnieniem w sterowaniu (szczególnie przy wykorzystaniu prostych konsol) może tu tylko być manualne pozycjonowanie wiązki w kierunkach X, Y połączone na jednym kanale z automatycznym przesuwem w zadanym kierunku.

Ostatni rodzaj sterowania, w który wyposażono urządzenie, to dedykowany interfejs ILDA. Tego rodzaju opcja sterownia pozwala na pełne wykorzystanie możliwości testowanego lasera, jednakże wtedy do systemu należy zakupić oprogramowanie Laserword Showeditor oraz przystawkę Laserworld ShowNET, których koszt w sumie wynosi około: 600 €. Dzięki temu można jednak tworzyć rozbudowane show, synchronizowane z czasem i innymi urządzeniami zewnętrznymi przez interfejsy MIDI, SMPTE. Oprogramowanie zawiera ponadto szereg gotowych show oraz bibliotek z grafikami, napisami do jego przygotowania. Przykładowe fotografie otrzymanych projekcji przedstawiono na rysunku 5.

Poniżej testu zamieściliśmy playlistę z poradnikiem
video do programu Showeditor. (zobacz)

Rys. 5. Przykładowe fotografii otrzymanych projekcji.

Zasilanie i uruchomienie urządzenia

Urządzenie może być zasilane z sieci napięciem w szerokim zakresie od 85-250V, pobierając maksymalnie moc 120 W. Prąd pobierany w stanie spoczynku to zaledwie 0,12 A, co daje moc 28 W, natomiast po złączeniu źródeł w postaci laserów nie przekraczał 0,3 A (70W). Po załączeniu, restart urządzenia trwał zaledwie około 2-3 s.

Bezpieczeństwo

Testowany laser jest niewielkich rozmiarów, jednak generowane moce powodują, że należy on do kategorii: 4 - najwyższego niebezpieczeństwa oddziaływania z tkanką ludzką. Warto tu nadmienić, że mogą one powodować zagrożenia w postaci poparzenia skóry, pożaru a patrzenie nawet na odbicia rozproszone generowanego światła mogą być niebezpieczne dla skóry i oczu.

W instrukcji obsługi jest opisane, jak bezpiecznie instalować i posługiwać się urządzeniem, natomiast na stronie producenta jest instrukcja prowadzenia bezpiecznych pokazów przy ich wykorzystaniu: Show Laser Safety -Short instruction sheet for live operation show laser use.

Ponieważ urządzenie jest oferowane nie tylko profesjonalistom, wspomniana instrukcja powinna być dostarczana wraz z instrukcją obsługi. Osoby pracujące z tego typu laserami powinny przejść specjalne szkolenie BHP oraz być zaopatrzone w środki ochrony przed skutkami oddziaływania promieniowania, co zawarte jest w normach i rozporządzeniach oraz na stronie centralnego instytutu ochrony pracy. 

Laserworld Showeditor video tutorials

Film promocyjny

Pokaz